G20 zirvesi kapsamında yapılan B20 zirvesinde Ali Koç kapitalizmin yarattığı eşitsizliği eleştirmiş. Bugün (10 Aralık 2015) yine kapitalizme dair aynı söylemleri dile getirmiş.
Önce insanları hangi eşitlik noktası ilgilendiriyor, onları belirlemek lazım. Bütün insanlar aynı maddi zenginlik seviyesinde olabilir mi, orası tartışılır? Ama insanlığın temel gereksimleri de olan eşitlik; adalet, sağlık, eğitim, güvenlik ve ekonomik fırsat eşitliğidir.
Adalet,İnsanın Onurunu direkt etkileyen bir durumdur. Bizim ülkemizde ekonomik güç Adaleti etkiliyor. Bu ülkede ekonomik gücü fazla olanlar insanların Adalet önünde hesap verdiği pek görülmemiştir. Zaten en başta toplumsal önyargı "yapar mı öyle şeý" diye başlayıp, "ya adam kaç kişiye ekmek veriyor" ile devam ediyor. Güçlü kapitalist ise aynı savunma üzerinden Adalet önüne çıkmıyor, çıkartılmıyor! Çünkü "O'na birşey olursa fabrikalar kapanır" deniyor. Halbuki bu Devletin "Kayyum" sistemi yok mu? Ama güçsüz insana Adalette herşey mübah! Toplum önyargısı da cabası. Önce buradaki kapital eşitsizliği halletmek lazım.
Sağlık sistemine bakarsak orada da eşitsizlik var. Türkiye Cumhuriyeti Sosyal-Hukuk Devleti değil mi? Bu ülkede doğru dürüst geliri olmayan insanlar Genel Sağlık Sigortası prim borçlusu çıkartılıyor, o ayrı bir konu.Ama sigortalılar bile sağlık hizmetine kapitalist kadar güzel bir ortamda ulaşamıyor, neden? Nedir bu Özel Hastaneler? Sosyal-Hukuk Devleti'nde Özel Hastane olur mu? Neden kapitalistler hastane yaptırıyor? Demek ki çok kazanıyorlar? Demek ki Devlet yeterli vergi toplayamıyor ki birileri de Özel Hastaneler yaptırıyor. Bir utanmaz bir işadamı (dul yetim hakkı yiyen) "biz yaptığımız hastaneden para kazanmıyor, kar yapmıyoruz" diyor! O zaman Devlete bağışla. Tabiki olmaz çünkü o hastaneleri kendine yaptı. Devletin "Mahşer" yeri gibi şehir hastaneleri yapacağına daha kullanışlı uzman hastaneler yapmalı. Buradaki kapital eşitsizliği de ortadan kaldırmak gerekir.
Peki nedir bu özel okul vakıf üniversiteleri? Bunları Sosyal-Hukuk Devleti yapması gerekmiyor mu? Devletin veremediği eğitimi Kapital insanlar mı veriyor, verecek? Buradaki eşitsizliği de kaldırmak ve üniversitelerin Devlete devredilmesi gerekir!
Devletin polisi askeri varken neden şahsa özel silahlı güvenlik? (Bekçi gibi görevli olanlar değil) Güvenliğimiz polis tarafından sağlanması gerekmiyor mu? Dahası yardımcı almak başka ama silahli güvenlik başka! İstihdam yaratmak adı altında küçücük bir orducuk kurmak, ne kadar eşitliğe uygun?
Bu ülkede ekomomik fırsat eşitliği var mı? İnsanların yatları, jetleri, katları, şu'su bu'su olması önemli değil.Keşke en güzelleri bizim ülkemizde olsa. İş yapmak isteyen insanlar ne kadar bu fırsatlardan yeteri kadar yararlanıp, zenginliğe kolay ulaşabiliyor? Evet, Devletin destekleri var ama o kadar.Acaba önleri kesilenler oluyor mu? Farklı bir noktadan örnek vereyim. Yakın yıllarda bir Sayın Bakan bir teknoloji fuarını ziyaret ediyor. Oradaki iki genç kendi imkanları ile stand açıp, yaptıkları makinayı gösteriyorlar. Sayın Bakan çok beğeniyor. Fakat gençlerin maddi imkanı yok. Sayın Bakan orada bulunan milyar dolarlık işadamına "gençlere sahip çıkın, ortak iş yapın ama sakın ha işlerini elinden almayın" diyor. İşadamı ise "ne demek, olur mu öyle şey demiyor, tabi efendim nasıl isterseniz" diyor. İşte kastetmek istediğim bu. Devlet destek olsa bile, bir noktada ekonomik fırsat olmuyor. Bu noktada da eşitliği yaratmak lazım.
Sonuç olarak eğer bu beş temel ihtiyaçta eşitlik yaratılırsa kapitalizm eşitsizlik ortadan kalkar.
Not: 1) Ali Koç'un şahsı kastedilerek yazılmış yazı değildir, kapitalizm konusundaki söylemleri üzerine yazılmıştır.
2) Fotoğraf Cumhuriyet gazetesi web sitesinden alınmıştır.
Önce insanları hangi eşitlik noktası ilgilendiriyor, onları belirlemek lazım. Bütün insanlar aynı maddi zenginlik seviyesinde olabilir mi, orası tartışılır? Ama insanlığın temel gereksimleri de olan eşitlik; adalet, sağlık, eğitim, güvenlik ve ekonomik fırsat eşitliğidir.
Adalet,İnsanın Onurunu direkt etkileyen bir durumdur. Bizim ülkemizde ekonomik güç Adaleti etkiliyor. Bu ülkede ekonomik gücü fazla olanlar insanların Adalet önünde hesap verdiği pek görülmemiştir. Zaten en başta toplumsal önyargı "yapar mı öyle şeý" diye başlayıp, "ya adam kaç kişiye ekmek veriyor" ile devam ediyor. Güçlü kapitalist ise aynı savunma üzerinden Adalet önüne çıkmıyor, çıkartılmıyor! Çünkü "O'na birşey olursa fabrikalar kapanır" deniyor. Halbuki bu Devletin "Kayyum" sistemi yok mu? Ama güçsüz insana Adalette herşey mübah! Toplum önyargısı da cabası. Önce buradaki kapital eşitsizliği halletmek lazım.
Sağlık sistemine bakarsak orada da eşitsizlik var. Türkiye Cumhuriyeti Sosyal-Hukuk Devleti değil mi? Bu ülkede doğru dürüst geliri olmayan insanlar Genel Sağlık Sigortası prim borçlusu çıkartılıyor, o ayrı bir konu.Ama sigortalılar bile sağlık hizmetine kapitalist kadar güzel bir ortamda ulaşamıyor, neden? Nedir bu Özel Hastaneler? Sosyal-Hukuk Devleti'nde Özel Hastane olur mu? Neden kapitalistler hastane yaptırıyor? Demek ki çok kazanıyorlar? Demek ki Devlet yeterli vergi toplayamıyor ki birileri de Özel Hastaneler yaptırıyor. Bir utanmaz bir işadamı (dul yetim hakkı yiyen) "biz yaptığımız hastaneden para kazanmıyor, kar yapmıyoruz" diyor! O zaman Devlete bağışla. Tabiki olmaz çünkü o hastaneleri kendine yaptı. Devletin "Mahşer" yeri gibi şehir hastaneleri yapacağına daha kullanışlı uzman hastaneler yapmalı. Buradaki kapital eşitsizliği de ortadan kaldırmak gerekir.
Peki nedir bu özel okul vakıf üniversiteleri? Bunları Sosyal-Hukuk Devleti yapması gerekmiyor mu? Devletin veremediği eğitimi Kapital insanlar mı veriyor, verecek? Buradaki eşitsizliği de kaldırmak ve üniversitelerin Devlete devredilmesi gerekir!
Devletin polisi askeri varken neden şahsa özel silahlı güvenlik? (Bekçi gibi görevli olanlar değil) Güvenliğimiz polis tarafından sağlanması gerekmiyor mu? Dahası yardımcı almak başka ama silahli güvenlik başka! İstihdam yaratmak adı altında küçücük bir orducuk kurmak, ne kadar eşitliğe uygun?
Bu ülkede ekomomik fırsat eşitliği var mı? İnsanların yatları, jetleri, katları, şu'su bu'su olması önemli değil.Keşke en güzelleri bizim ülkemizde olsa. İş yapmak isteyen insanlar ne kadar bu fırsatlardan yeteri kadar yararlanıp, zenginliğe kolay ulaşabiliyor? Evet, Devletin destekleri var ama o kadar.Acaba önleri kesilenler oluyor mu? Farklı bir noktadan örnek vereyim. Yakın yıllarda bir Sayın Bakan bir teknoloji fuarını ziyaret ediyor. Oradaki iki genç kendi imkanları ile stand açıp, yaptıkları makinayı gösteriyorlar. Sayın Bakan çok beğeniyor. Fakat gençlerin maddi imkanı yok. Sayın Bakan orada bulunan milyar dolarlık işadamına "gençlere sahip çıkın, ortak iş yapın ama sakın ha işlerini elinden almayın" diyor. İşadamı ise "ne demek, olur mu öyle şey demiyor, tabi efendim nasıl isterseniz" diyor. İşte kastetmek istediğim bu. Devlet destek olsa bile, bir noktada ekonomik fırsat olmuyor. Bu noktada da eşitliği yaratmak lazım.
Sonuç olarak eğer bu beş temel ihtiyaçta eşitlik yaratılırsa kapitalizm eşitsizlik ortadan kalkar.
Not: 1) Ali Koç'un şahsı kastedilerek yazılmış yazı değildir, kapitalizm konusundaki söylemleri üzerine yazılmıştır.
2) Fotoğraf Cumhuriyet gazetesi web sitesinden alınmıştır.
